WAPRO Kaper – Komunikat o groszowych różnicach w rozliczeniu transakcji zgodnie z art. 24d ustawy o pdof., który pojawił się po aktualizacji programu do wersji 7.91.6. wynikają z uściślenia algorytmu naliczania kwot podlegających wyksięgowaniu z kosztów.
Po aktualizacji programu WAPRO Kaper do wersji 7.91.6, podczas przeprowadzanej przez program weryfikacji poprawności obliczeń modułu wyksięgowywania z kosztów uzyskania przychodów nierozliczonych transakcji zgodnie z art. 24d ustawy o pdof., u niektórych użytkowników programu mogą pojawić się komunikaty informujące o wystąpieniu groszowych różnic we wcześniej naliczonych kwotach. Podkreślamy, że komunikat jest tylko informacją dla użytkownika, program nie zmienia żadnych wcześniej naliczonych i wyksięgowanych kwot, w związku z tym nie wpływa to w żaden sposób na naliczone zaliczki na podatek dochodowy. Komunikaty dotyczą wyłącznie nierozliczonych finansowo transakcji, najczęściej opodatkowanych wieloma stawkami VAT, rozliczanymi „na raty”. Należy podkreślić, że nie jest to błąd w programie a jedynie wymuszona zmianami przepisów podatkowych zmiana algorytmów obliczeniowych programu. W obecnej chwili moduł wyksięgowywania kosztów uzyskania zgodnie z art. 24d sugeruje wyksięgować groszową różnicę tym bardziej, że nie powinno to wpłynąć na wysokość naliczonych już zaliczek na podatek dochodowy, jednak ostateczną decyzję pozostawiamy w każdym przypadku do decyzji Użytkownika programu.
Wraz z nowelizacją ustawy o podatku VAT, przewidującą konieczność ustalania daty obowiązku podatkowego w odniesieniu do każdej pozycji faktury VAT, w programie WAPRO Kaper wprowadzone zostały zmiany umożliwiające wprowadzanie takich dokumentów. Zmiany te przede wszystkim umożliwiły wprowadzanie do bazy danych dokumentów złożonych, tzn. takich, które reprezentowane są w księdze jednym zapisem – a w rejestrze VAT – wieloma. Nowe struktury danych programu umożliwiają dokonywanie takich zapisów w księdze, których odpowiednie wpisy VAT znajdują się w różnych rejestrach VAT. Zmiana ta pociągnęła za sobą konieczność odejścia od dotychczasowego sposobu określania kwoty rozrachunku. Poprzednio była to kwota brutto lub netto dokumentu, w zależności od tego, czy dokument podlegał przepisom o tzw „odwrotnym obciążeniu VAT” czy też nie. Możliwość wprowadzania dokumentów o różnych typach VAT spowodowała, że kwota rozrachunku całego dokumentu może być dowolną kombinacją kwot netto lub brutto poszczególnych pozycji faktury VAT. Zmiana ta ma swoje konsekwencje również dla podatku dochodowego: doprecyzowana została metoda wyliczania kwot koniecznych do usunięcia z kosztów w przypadku nieuregulowania (lub częściowego uregulowania) należności za zakupy, co wynika z art.24d ustawy PDOF. Wprowadzenie tych zmian może skutkować (po zaktualizowaniu programu i bazy danych) występowaniem komunikatów o konieczności dokonania wyksięgowań (czasami powtórnych) drobnych kwot w poprzednich miesiącach, nawet dla dokumentów już rozliczonych.
Przyczyny tego zjawiska, jak też i sposób, w jaki należy wtedy postępować, prezentujemy na poniższym przykładzie.
Faktura VAT zakupu zawierała pozycje objęte trzema różnymi stawkami podatku VAT wg poniższej tabeli:
Należność za fakturę w kwocie 1 905,47 zł regulowano etapami. Pierwsza zapłata wynosiła 400,47 zł i dokonana została przed terminem płatności. Zapłata ta została przez wewnętrzne mechanizmy programu podzielona na kwotę netto i VAT zgodnie z poniższą tabelą:
Ponieważ kwoty netto i VAT wyliczane są w przypadku rozrachunków „od kwoty brutto”, może okazać się, że kolumnę netto trzeba skorygować o kwotę wynikającą z sumy tych zaokrągleń. Wyliczenie tej ewentualnej korekty przebiega jak w tabeli poniższej:
Z powyższej tabeli wynika, że nie ma potrzeby korygowania kwoty netto (różnica jest zerowa).
Poprzedni mechanizm programu wyznaczania wartości do wyksięgowania z tytułu nieuregulowanych należności za zakup zakładał, że wartość ta może być sumą wszystkich wartości netto lub wszystkich wartości brutto pozycji dokumentu księgowanego. W powyższym przykładzie, jako że dokument zaksięgowany jest w kwocie netto – kwota do wyksięgowania w razie niezapłacenia reszty należności wynosi więc 1 604,89 zł - 337,30 zł = 1 267,59 zł
Kolejna zapłata wynosiła i również dokonana została przed terminem płatności. Zapłata ta została przez wewnętrzne mechanizmy programu podzielona na kwotę netto i VAT zgodnie z poniższą tabelą:
Podobnie jak poprzednio ponieważ kwoty netto i VAT wyliczane są w przypadku rozrachunków „od kwoty brutto”, może okazać się, że kolumnę netto trzeba skorygować o kwotę wynikającą z sumy tych zaokrągleń. Wyliczenie tej korekty przebiega jak w tabeli poniższej:
Kwota zaokrąglenia w wysokości -0,01 zł ujęta została w kwocie netto najwyższej stawki podatkowej.
Jak zaznaczono wcześniej, poprzedni mechanizm programu wyznaczania wartości do wyksięgowania z tytułu nieuregulowanych należności za zakup zakładał, że wartość ta może być sumą wszystkich wartości netto lub wszystkich wartości brutto pozycji dokumentu księgowanego. W powyższym przykładzie, jako że dokument zaksięgowany jest w kwocie netto – kwota do wyksięgowania w razie niezapłacenia reszty należności wynosi więc:
1 604,89 zł - 337,30 zł - 1 221,26 zł = 46,33 zł
Ponieważ ze względu na wprowadzoną możliwość księgowania dokumentów złożonych (tzn. faktur mających jedną reprezentację w księdze podatkowej ale zawierających kilka pozycji w rejestrze VAT różnych typów, o różnych terminach obowiązku podatkowego i kwotach rozrachunku zależnych od tego, czy są to pozycje z tzw. „odwrotnym obciążeniem podatkowym” czy tradycyjne), konieczne było zmodyfikowanie procedur programu tak, aby precyzyjniej naliczały kwoty do wyksięgowania z tytułu obowiązywania art. 24d ustawy o PDOF. Konieczne stało się umożliwienie rozliczania kwoty, która może być dowolną kombinacją kwot brutto lub netto pozycji faktury, w zależności od tego, która z tych kwot podlega rozliczeniu z kontrahentem. To z kolei pozwoliło usunąć pewne nieścisłości wynikające z przyjętego wyżej algorytmu obliczania kwot do wyksięgowania, które ujawniały się w przypadku częściowych rozliczań dokumentów z wieloma stawkami VAT . Obecny, ścisły sposób obliczania kwoty o którą zmniejsza się koszty w księdze z tytułu nieuregulowania całej należności za zakup obliczany jest niezależnie od kwot netto i VAT dokumentu rozliczanego. Kwota podlegająca wyksięgowaniu po n operacjach uregulowania kwoty należności obliczana jest wg wzoru:
Gdzie:
- K24Dn – oznacza kwotę do wyksięgowania po n operacjach uregulowania należności
- WK – wartość zapisu w księdze (początkowa)
- WRBi – wartość i-tego rozrachunku brutto (kwoty zapłaty)
- WB – oznacza wartość należności za całość zakupu w kwocie brutto
Doprecyzowanie sposobu naliczania wartości kwot do wyksięgowania w pewnych przypadkach skutkuje zmianą kwot, o które zmniejszyć należy koszty uzyskania przychodów. Zmiana ta, w zdecydowanej większości w wysokości jednego grosza, wynika z faktu, iż ten algorytm nie jest obciążony koniecznością korygowania wartości w kwotach netto tak, jak to pokazano w powyższym przypadku. Na podstawie przeprowadzonych analiz, ilość takich operacji szacowana jest na mniej niż 0.1% operacji zakupu.
W przypadku, kiedy program po aktualizacji sygnalizuje konieczność usunięcia z kosztów kwot z poprzednich okresów, dla dokumentów rozliczonych bądź będących w trakcie rozliczania, aby zachować spójność i poprawność danych należy postępować zgodnie ze wskazówkami pojawiającymi się na ekranie, a więc zmienić miesiąc aktualny na wskazywany przez program, następnie dodać operację usuwającą z kosztów wskazaną przez program kwotę. Jeśli w danym miesiącu przeprowadzana była już operacja usuwania z kosztów kwot wynikających z nieuregulowania należności za zakupy – zalecane jest pozostawienie tego zapisu z jednoczesnym dodaniem kolejnego, wynikającego z doprecyzowania algorytmu naliczania kwot wynikających z art.24d ustawy o PDOF. Pozwoli to w przyszłości szybciej zorientować się w źródle ewentualnych różnic w kwotach danych okresów.
Wprowadzenie korekty może spowodować zmianę wartości zaliczki na podatek dochodowy udziałowca. Szacuje się, że może to mieć miejsce w 0,8% przypadków, w których konieczne jest wprowadzenie korygującego zapisu wyksięgowującego. Dodatkowo, jeśli dokument jest całkowicie rozliczony w trakcie roku kalendarzowego, nie wpływa to w żaden sposób na roczne rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych.